Son günlerde dünya genelinde korona virüs vakasının solunum yetmezliğine ne kadar etki ettiği görülmüş ve bunun için çalışmalar başlatılmıştır. Solunum yetmezliği neden olur? Belirtileri ve nedenleri nelerdir? Gibi soruların yanıtını ve solunum yetmezliği ile korona virüs ilişkisini bu yazımızda bulabilirsiniz.
Solunum Yetmezliği Nedir?
Solunum yetmezliği akciğerin vücudun ihtiyacı olan oksijeni almada veya vücudun ürettiği karbondioksidi dışarı vermekte zorlanmasıdır. Akciğer vücudun ürettiği karbondioksidi dışarı veremediği için kan ve diğer vücut sıvıları birikir. Bu yüzden de solunum yetmezliği solunumsal asidoz (asitlenme) ortaya çıkar.
Solunum Yetmezliği Nedenleri Nelerdir?
Solunum yetmezliği; solunum sistemindeki akciğerlerin vücudun ihtiyacı olan oksijeni almada ya da vücudun ürettiği karbondioksiti dışarı atmada yetersiz kalması durumudur. Vücutta dışarı atılamadığı için biriken karbondioksitin etkisiyle kan ve diğer vücut sıvıları fazla asitli bir hale gelir, bu sebeple solunum yetmezliği solunumsal asidoz yani asitlenme olarak adlandırılabilir.
İki Tip Solunum Yetmezliği Vardır:
Tip I (Hipoksemik) Solunum Yetmezliği: Hipoksemik solunum yetmezliği kanın vücuttaki dolaşımında oksijen eksikliğini ifade eder.
Tip I solunum yetmezliğine neden olan önemli bazı durumlar aşağıdaki gibidir.
KOAH, astım, zatürre, bronşektazi yani hava yollarının kalıcı olarak genişlemesi, pnömotoraks yani akciğerden hava kaçağı gibi akciğer hastalıkları, Akciğer ödemi (pulmoner ödem), Obezite
Tip II (Hiperkapnik) Solunum Yetmezliği: Hiperkapnik solunum Yetmezliği kanın vücuttaki dolaşımında fazla karbondioksit nedeniyle ortaya çıkar.
Tip II solunum yetmezliğine sebep olabilecek önemli bazı durumlar ise şunlardır:
KOAH, ciddi astım gibi akciğer hastalıkları, Zehirlenmeler (ilaç vb.), bazı kas hastalıkları, beyin ve omurilik hasarları, akciğer ödemi
Bu solunum yetmezliği tipleri hastalarda ayrı ayrı görülmekle birlikte bazı hastalarda her iki durum aynı zamanda görülebilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki her ikisi de ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
Solunum Yetmezliği Belirtileri Nelerdir?
Solunum yetmezliği tek başına oluşan bir sağlık sorunu değildir. Bazı hastalıklara sahip olan kişilerde çok yaygın olarak görülür. Bu sağlık sorununu tedavi edebilmek için öncelikle neden kaynaklandığını bulmak gerekir. Uzman doktorlar bu konuda gerekli testleri yaparak, ilk olarak tanı koyma işlemini gerçekleştirir. Solunum yetmezliği yaşayan kişilerin tamamında şu belirtiler görülür;
Baş ağrıları
Panik atak
Hızlı nefes alma
Hızlı kalp atışı
Nöbet
Bayılma
Panik atak
Şiddetli baş ağrısı
Soluk hızında artış
Kas seğirmeleri
Yüksek tansiyon
Siyanoz
Nefes darlığı
Hızlı kalp atışı
Öksürük veya hırıltı
Uyuşukluk
Solunum Yetmezliği Tanı Yöntemleri
Fizik muayene ile solunum yetmezliği şüphesinin oluşmasının ardından tanıyı kesinleştirmek ve solunum yetmezliğine neden olan durumu tespit etmek için aşağıdaki gibi kimi tetkikler yapılabilir:
Arteryal kan gazı ; Bu tetkikle kandaki kimi minerallerin miktarı ile kandaki asitlik dengesine ve kanın oksijenlenmesine bakılır.
Kan tetkiki ; Anemi (kanda oksijen-karbondioksit taşıyan hücrelerin azlığı) gibi dokuların oksijenlenmesini azaltan hastalıkların tespiti veya polisitemi (kan hücrelerinin normalden fazla olması) gibi solunum yetmezliğinin uzun süredir var olduğunu gösteren hastalıkların tespiti için kullanılabilir.
Akciğer röntgeni ; Solunun yetmezliğine sebep olabilecek akciğer hastalıklarının tespitinde kullanılır
Bilgisayarlı tomografi ; Akciğerlerin anatomisinin (şekil ve yapısının) daha detaylı incelenmesinde rol oynar.
Solunum fonksiyon testleri ; Solunum yetmezliğine neden olabilecek KOAH, astım gibi hastalıkların tespiti için kullanılabilir.
Solunum Yetmezliği Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Solunum yetmezliği tedavisinde, genel olarak altta yatan neden ortaya çıkarıldığında tedavi mümkündür. Öncelikle, hasta sigara kullanıyor ise bu alışkanlığın bırakılması gerekmektedir.
Oksijen tedavisi; Oksijen seviyesi düşük olan hastalara evlerinde kullanabilecekleri, oksijen tedavisi verilir.
Non- invazif Ventilasyon ; Yüze takılan bir maske yardımıyla hastaya hava verilmesi ile yapılan bir tedavi yöntemidir.
Mekanik Ventilasyon ; Mekanik Ventilasyon ise hastaya entübasyon tüpü veya trakeostomi tüpü takılması yoluyla solunumun sağlanması gerçekleştirilir.
COVİD-19 ve Solunum Yetmezliği İlişkisi
Korona virüsler zarflı, tek zincirli pozitif RNA virüsleri olup, genellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olurlar. 2012 yılıda Arap Yarımadası’nda ciddi akut solunum yetmezliği ile seyreden hastalarda yeni bir Korona virüs türü izole edilmiştir. Middle East Respiratory Syndrome-coronavirus (MERS-CoV) olarak adlandırılmıştır. Asemptomatik hastalıktan, ağır pnömoni, çoklu organ yetmezliği ve ölüme kadar ilerleyebilen çeşitli klinik şekillere sebep olabilir. Patojene özgül bir tedavi bulunmamaktadır. MERS-CoV ile enfekte olan hastalarda enfeksiyon kontrol önlemlerinin uygulanması virüsün yayılımının önlenmesi açısından önemli bir yer tutar.
Solunum yetmezliği hakkında merak ettiğiniz konuları Elazığ Özel Mediline Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Uzman ekiplerine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Hekimlerimizden online randevu alabilir veya +90 (424) 237 11 11 nolu Çağrı Merkezimizi arayarak bilgi alabilirsiniz.
Önemli Not: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekimlerimize başvurunuz.